THẦN HỌC GIẢI PHÓNG : LỊCH SỬ VÀ PHÁT TRIỂN

Thời sự Thần học - Số 94, Tháng 11 Năm 2021, tr. 15-51.

 _Carlo Molari_ 

I. Thời kỳ thai nghén
II. Các giai đoạn: 1/ bắt đầu; 2/ củng cố; 3/ đàn áp; 4/ mở rộng
III. Hứng khởi và nền tảng Kinh Thánh
IV. Phương pháp
V. Quy chiếu về người nghèo: mầu nhiệm Đức Kitô và Giáo hội
VI. Chứng tá của các vị tử đạo
VII. Sự mở rộng THGP sang các lãnh vực và đại lục khác
VIII. Phụ thêm. ĐTC Phanxicô với THGP
Tác giả nguyên là giáo sư của nhiều Đại học Giáo hoàng Roma (Urbaniana, Lateranum), biên tập viên tạp chí CONCILIUM
Nguồn: La teologia della liberazione: storia e sviluppi attuali. Đây một bài thuyết trình tại Fano (Italia) ngày 6/6/2014, khai triển mục từ “Théologie de la libération” đăng trên Dictionnaire critique de théologie do Jean-Yves Lacoste chủ biên (Paris: Presses Universitaires de France, 1999).
https://www.associazioneapito.org/app/download/11408725612/La+teologia+della+liberazione....+Carlo+Molari.pdf?t=1489146551
Chú thích của người dịch: Nhiều từ ngữ Tây Ban Nha có thể chuyển sang tiếng Việt bằng nhiều từ khác nhau, vì thế chúng tôi phải thích ứng tùy theo mạch văn: Liberación có thể dịch là “giải phóng” hay “giải thoát”; Pueblo có thể dịch là “nhân dân, dân tộc, dân chúng”, cũng như popular có thể dịch là “nhân dân, bình dân, dân gian”; Pobre có thể dịch là “nghèo khổ, bần cùng”; comunidad: “cộng đoàn” hay “cộng đồng”.
Chữ viết tắt: THGP = thần học giải phóng

THỜI SỰ THẦN HỌC - SỐ 102, THÁNG 11/2023

CHỦ ĐỀ : THẦN BÍ KITÔ GIÁO

LỜI GIỚI THIỆU

Những từ ngữ “huyền bí” hay “thần bí” có thể gợi lên trong đầu óc người đọc nhiều ý tưởng khác nhau, cũng tựa như các từ “mystique” trong tiếng Pháp và mystical trong tiếng Anh vậy. Chắc hẳn có người đã ngỡ ngàng với tựa đề bài viết “Thánh Tôma nhà thần học, nhà thần bí” của Jean-Pierre Torrell trong số báo 101 vừa rồi. Số 102 này muốn nghiên cứu thêm đề tài “huyền bí”, trùng với hai dịp kỷ niệm: 400 năm sinh nhật của Blaise Pascal (1623-1662), và 55 năm tạ thế của Thomas Merton (10-12-1968). Nhiều độc giả đã biết cha Thomas Merton, một đan sĩ Trappist đã xúc tiến nhiều cuộc đối thoại thần bí với Phật giáo Á châu. Nhưng ít người biết rằng Blaise Pascal một nhà khoa học nổi tiếng cũng là một nhà huyền bí: đêm 23 tháng 11 năm 1654, ông đã được một cảm nghiệm huyền bí làm thay đổi cuộc đời ông.

Các bài viết của số báo này được sắp xếp như sau.

NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA CÔNG ĐỒNG VATICAN II VỀ ƠN LINH HỨNG CỦA KINH THÁNH

Thời sự Thần học - Số 24, Tháng 6 Năm 2001, tr. 71-99.  

_ Antonio Maria Artola_ 

Cha A. M. Artola, C.P., cử nhân Kinh Thánh, là giáo sư Kinh Thánh Giáo hoàng Học viện Piô X tại Salamanca (Tây Ban Nha). Bài viết này của cha, tựa đề là La inspiración de la Sagrada Escritura, được in trong cuốn Concilio Vatican II, Constitución "Dei Verbum", trang 371-391. BAC 284, 1969. Tri Ân chuyển ngữ. 

“Những điều do Thiên Chúa mạc khải, được chứa đựng và trình bày trong Kinh Thánh, đều được viết ra do ơn linh hứng của Chúa Thánh Thần. Hội thánh là Mẹ trung thành với đức tin của các thánh Tông Đồ, công nhận rằng: tất cả các sách Cựu và Tân Ước, cùng với mọi thành phần của chúng, đều là Sách thánh và ghi vào Thư qui, bởi lẽ chúng được viết ra nhờ ơn linh hứng của Chúa Thánh Thần (x. Ga 20,31; 2 Tm 3,16; 2 Pr 1,19.21; 3,15-16). Thiên Chúa là tác giả của Sách thánh, và chúng được trao phó cho Hội thánh trong tình trạng như thế. Nhằm viết Sách thánh, Thiên Chúa đã chọn một số người và dùng họ trong khả năng và phương tiện của họ để, khi Người hoạt động trong họ và nhờ họ, với tư cách là tác giả đích thực, họ viết ra tất cả và chỉ những gì Người muốn” (Hiến chế tín lý về Mạc khải, Dei Verbum, số 11).

NHỮNG PHƯƠNG PHÁP TÌM HIỂU KINH THÁNH

Thời sự Thần học - Số 24, Tháng 6 Năm 2001, tr. 66-70.   

_Bình Hoà_ 

Chúng ta có thể nhận thấy rằng một trong những động lực của sự đổi mới về phương pháp thần học hệ tại việc đặt Kinh Thánh làm nền tảng của mọi suy tư thần học; thay vì khởi sự từ những lý luận siêu hình rồi tiếp đó tìm các câu Kinh Thánh để chứng minh cho kết luận của mình. Tuy nhiên, có thể nói đến thế nhưng ngay trong chính việc học hỏi Kinh Thánh, người ta cũng thấy xuất hiện những phương pháp mới.

Trong bài này chúng tôi điểm qua 6 phương pháp chính để tìm hiểu Kinh Thánh: 1) Phê bình lịch sử; 2) hiện sinh; 3) duy vật; 4) xã hội; 5) phân tâm; 6) cấu trúc.

I. Phương pháp phê bình lịch sử (Méthode historico-critique)

Phương pháp đơn giản nhất thường được áp dụng để tìm hiểu ý nghĩa Kinh Thánh là tìm hiểu từ ngữ (cái từ này có nghĩa là gì?) Đó là đường lối cổ truyền và phổ thông hơn cả; người ta mổ xẻ ý nghĩa của các từ, xem nghĩa đen và nghĩa bóng của nó, dựa theo thể văn và mạch văn.

KINH THÁNH VÀ VIỆC CẦU NGUYỆN

Thời sự Thần học - Số 24, Tháng 6 Năm 2001, tr. 61-65.

_Hoa Trang_ 

Văn kiện của Uỷ ban Giáo hoàng Thánh Kinh bàn về việc giải thích Kinh Thánh đặc biệt nhấn mạnh rằng việc chú giải Kinh Thánh không thể dừng lại ở chỗ tìm ra ý nghĩa của bản văn dựa theo ý định của tác giả khi viết ra nó, nhưng làm sao để giúp cho cộng đồng tín hữu nhờ Kinh Thánh để tiếp xúc được với Lời Chúa hôm nay. Phải nhìn nhận rằng từ công đồng Vaticanô II đến nay, các tín hữu công giáo đã có dịp làm quen với Kinh Thánh hơn trước nhiều. Không kể các lớp thần học phải quy chiếu về Kinh Thánh như là nền tảng, các tín hữu cũng lĩnh nhận Lời Chúa nhiều hơn qua các buổi cử hành Thánh Lễ, những lớp học hỏi Thánh Kinh, những buổi chia sẻ Lời Chúa. Bài này giới thiệu việc dùng Kinh Thánh trong việc cầu nguyện công và tư.

VIỆC GIẢI THÍCH KINH THÁNH TRONG HỘI THÁNH CỦA ỦY BAN KINH THÁNH GIÁO HOÀNG

Thời sự Thần học - Số 24, Tháng 6 Năm 2001, tr. 39-60.  

_Trường Ca_ 

Đây là bản tóm tắt Văn kiện “Việc giải thích Kinh Thánh trong Hội thánh" do Ủy ban Kinh Thánh Giáo hoàng công bố ngày 15.4.1993, được Đức Giáo hoàng Gioan Phaolo II long trọng giới thiệu ngày 23.4.1993. Theo Đức Gioan Phaolô II, ba điểm đặc biệt của Văn kiến này là : tinh thần cởi mở, quân bình và dung hoà và nhấn mạnh đến sự kiện Lời trong Kinh Thánh hiện đang ngỏ với mọi người trong nhân loại, thuộc mọi thời gian và không gian. Bản tóm tắt này của Cha B. Byrne, S.J

 

THẦN HỌC VỀ ƠN LINH ỨNG TRẢI QUA LỊCH SỬ

Thời sự Thần học - Số 24, Tháng 6 Năm 2001, tr. 32-38. 

_Bình An_ 

Đây là một vấn đề thần học bị xét lại nhiều nhất từ sau công đồng Vaticano II. Thậm chí có người đã muốn khai tử luôn cả khái niệm “linh ứng” nữa (O. Loet, Das Ende der Inspirations-Theologie. Chancen eines Neubeginns, 2 vols, Verlag Katholisches Bibelwerk, Stuttgart 1974-76). Thực ra, sự chống đối học thuyết về linh ứng đã nhen nhúm từ hồi đầu thế kỷ 20 với Alfred Loisy, khi muốn ngành chú giải Kinh Thánh trở thành một bộ môn biệt lập, không bị lệ thuộc vào những nguyên tắc tín lý: nhà chú giải sẽ thiếu tự do để theo đuổi công cuộc phê bình khảo cứu của mình nếu cứ để bị ám ảnh rằng đây là sách của Chúa, và Kinh Thánh không thể nào sai lầm được!

"SÁCH GIÁO LÝ CÔNG GIÁO" VỚI VIỆC GIẢI THÍCH KINH THÁNH

Thời sự Thần học - Số 24, Tháng 6 Năm 2001, tr. 23-31. 

_ Chung Trần_ 

Tập tài liệu mang tựa đề: “Việc giải thích Thánh Kinh trong Giáo hội” (1993) của Ủy ban Giáo hoàng Thánh Kinh là một văn kiện dành cho các nhà chuyên môn chú giải Kinh Thánh hơn là nhắm tới toàn thể cộng đồng Dân Chúa. Nhân dịp kỷ niệm 100 năm thông điệp Providentissimus Deus của Đức Lêô 13, và 50 năm thông điệp Divino Afflante Spiritu của Đức Pio 12, ra như ủy ban Thánh Kinh muốn ôn lại chặng đường tiến triển trong việc áp dụng những phương pháp khác nhau để tìm hiểu bản văn của Sách Thánh. Ủy ban muốn vạch ra những giới hạn của mỗi phương pháp, và lưu ý tới những yêu sách của việc giải thích Kinh Thánh giữa lòng Hội thánh, công đồng các tín hữu. Dựa theo sách Giáo lý Hội thánh Công giáo, bài này sẽ trình bày những tiêu chuẩn để giải thích Kinh Thánh.